تشدید درگیری اقتصادی با تعرفه ۱۰۰ درصدی ترامپ و واکنش تهاجمی پکن
در سال ۲۰۲۵ تنش تجاری میان چین و ایالات متحده وارد مرحله‌ای تازه شده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اعلام کرده از اول نوامبر ۲۰۲۵ تعرفه‌ای ۱۰۰ درصدی بر تمامی واردات از چین اعمال خواهد شد. این تصمیم با هدف پاسخ به «مواضع تهاجمی چین در تجارت جهانی» گرفته شده است و می‌تواند به یکی از بزرگ‌ترین جنگ‌های تجاری تاریخ تبدیل شود.
جزئیات تصمیم آمریکا برای تعرفه ۱۰۰ درصدی
ترامپ در شبکه اجتماعی Truth Social اعلام کرد که علاوه بر تعرفه‌های وارداتی، کنترل‌های صادراتی جدیدی بر نرم‌افزارهای حساس و فناوری‌های حیاتی اعمال خواهد شد. به گفته او، چین با گسترش محدودیت‌های صادراتی خود به‌ویژه در حوزه مواد معدنی نادر، تهدیدی برای امنیت اقتصادی آمریکا ایجاد کرده است.
واکنش بازارهای مالی جهانی
بلافاصله پس از اعلام این تصمیم، بازار سهام آمریکا سقوط چشمگیری را تجربه کرد. هر سه شاخص اصلی وال‌استریت با کاهش شدید بسته شدند. تحلیلگران هشدار می‌دهند که تشدید جنگ تجاری می‌تواند به افزایش قیمت کالاها، کاهش رشد اقتصادی و بی‌ثباتی در بازارهای جهانی منجر شود.
واکنش چین: محدودیت صادرات خاک‌های کمیاب
در پاسخ، دولت چین از اعمال محدودیت‌های گسترده بر صادرات خاک‌های کمیاب خبر داده است. برای نخستین بار، محصولاتی که در خارج از چین اما با استفاده از خاک‌های کمیاب چینی ساخته می‌شوند نیز مشمول محدودیت خواهند بود.
اهمیت خاک‌های کمیاب در صنایع مدرن
عناصر خاکی کمیاب شامل ۱۷ ماده حیاتی هستند که نقش مهمی در تولید فناوری‌های پیشرفته دارند، از جمله:
خودروهای برقی
موتورهای هواپیما
سیستم‌های راداری و تجهیزات نظامی
دستگاه‌های الکترونیکی مصرفی
چین با سهم بیش از ۹۰ درصد از فرآوری جهانی این عناصر، ابزار قدرتمندی در جنگ تجاری در دست دارد و از آن برای اعمال فشار اقتصادی بر غرب استفاده می‌کند.
تهدید آمریکا برای محدودیت صادرات قطعات بوئینگ
ترامپ همچنین تهدید کرده است که آمریکا ممکن است صادرات قطعات هواپیماهای بوئینگ به چین را متوقف کند. این در حالی است که شرکت بوئینگ در حال مذاکره برای فروش حدود ۵۰۰ هواپیما به خطوط هوایی چین است.
ناوگان فعلی بوئینگ در چین: بیش از ۱۸۸۵ فروند
سفارشات فعال شرکت‌های چینی: حدود ۲۲۲ هواپیما
کاهش سهم چین از سفارشات بوئینگ از ۲۵٪ به کمتر از ۵٪
هرگونه محدودیت در این بخش می‌تواند خسارات میلیاردی برای بوئینگ و تأثیر منفی بر صنعت هواپیمایی جهان داشته باشد.
🚢 اقدامات متقابل چین در حوزه حمل‌ونقل دریایی
چین در اقدامی متقابل، از افزایش هزینه‌های بندری برای کشتی‌های متعلق به یا اداره‌شده توسط آمریکا خبر داده است. این تصمیم از هفته آینده اجرایی می‌شود و تمامی کشتی‌های دارای پرچم یا مالکیت آمریکایی را در بر می‌گیرد.
تحلیل‌ها نشان می‌دهد این اقدام می‌تواند سالانه بیش از دو میلیارد دلار هزینه اضافی برای شرکت‌های کشتیرانی ایجاد کند و بر شبکه جهانی حمل‌ونقل دریایی فشار بیاورد.
پیامدهای احتمالی برای صنایع جهانی
کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که جنگ تجاری جدید میان دو ابرقدرت، اثرات گسترده‌ای بر بازار فولاد، خودروسازی برقی و زنجیره‌های تأمین جهانی خواهد داشت.
از جمله پیامدهای کلیدی:
افزایش هزینه تولید و قیمت تمام‌شده کالاها
اختلال در تأمین مواد اولیه
نوسانات شدید در بازار فلزات و انرژی
کاهش رشد اقتصادی جهانی
صنایعی که وابستگی بالایی به تجارت با چین دارند، به‌ویژه در حوزه فناوری و انرژی‌های نو، باید خود را برای دوره‌ای از بی‌ثباتی اقتصادی و تغییر الگوهای تجاری آماده کنند.
جمع‌بندی
جنگ تجاری بین چین و آمریکا در سال ۲۰۲۵ وارد مرحله‌ای تازه و بی‌سابقه شده است.
اعمال تعرفه‌های سنگین از سوی آمریکا و واکنش شدید چین در زمینه صادرات مواد حیاتی، نه‌تنها روابط اقتصادی دو کشور را متزلزل کرده بلکه تأثیر عمیقی بر زنجیره تأمین جهانی و بازارهای بین‌المللی گذاشته است.
به نظر می‌رسد این تنش‌ها به‌زودی فروکش نخواهد کرد و باید انتظار تغییرات گسترده در توازن اقتصادی جهان را داشت.
